آمبوبگ(ambu bag) که به آن “دستگاه تنفسی دستی” یا “بگ اکسیژن”گفته می شود یک وسیله پزشکی است که برای کمک به تنفس بیماران یا افرادی که دچار ایست تنفسی شده اند استفاده میشود. این دستگاه معمولا در شرایط اضطراری مانند ایست قلبی و تنفسی به عنوان یک روش موقتی برای تنفس مصنوعی به کار میرود تا زمانی که اقدامات پزشکی بیشتر انجام شود.
اجزای آمبو بگ:
- کیسه(bag)این قسمت از دستگاه کیسه ایی است که به صورت دستی فشرده میشود تا هوا را به ریه های بیمار برساند.
- ماسک (Mask): برای پوشش دهان و بینی بیمار از ماسک استفاده میشود تا هوا به طور مؤثر وارد سیستم تنفسی بیمار شود.
- یک طرفه یا دو طرفه ونتیل (valve):این شیر کنترل می کند که هوا فقط از کیسه وارد ریه ها شود و از برگشت آن جلوگیری کند.
- فیلتر:برخی از مدل ها فیلتر هایی برای جلوگیری از ورود میکروب ها دارند.
- اتصالات و لوله ها:برای اتصال ماسک به کیسه و اطمینان از عبور صحیح هوا.
نحوه عملکرد:
- 1. ماسک بر روی دهان و بینی بیمار قرار داده میشود.
- 2. کیسه فشرده میشود تا هوای تازه به ریههای بیمار منتقل شود.
- 3. زمانی که کیسه رها میشود، هوا از ریهها به محیط بیرون میرود.
- این فرآیند ممکن است به صورت دستی توسط پزشک، پرستار یا امدادگر انجام شود تا زمانی که دستگاه تنفس مصنوعی پیشرفته یا درمانهای دیگر آماده شوند.
کاربردها:
- • در شرایط اورژانسی: مانند ایست تنفسی، ضربه مغزی، مسمومیتها و سایر شرایطی که نیاز به تنفس مصنوعی دارند.
- • در محیطهای بیمارستانی و خارج از بیمارستان: در آمبولانسها، اورژانسها و محیطهای پزشکی دیگر.
- • در جراحیها: در حین بیهوشی، برای حمایت از تنفس بیمار.
- آمبو بگ معمولاً در قالب کیتهای اورژانسی در دسترس است و در آموزشهای پزشکی برای کمک به ارائه تنفس مصنوعی به کارکنان و امدادگران آموزش داده میشود
آمبو بگ ویژگیهای خاصی دارد که آن را به ابزاری ضروری در شرایط اورژانسی تبدیل میکند. در اینجا به مهمترین ویژگیها و مزایای آن اشاره میکنم:
- قابلیت استفاده آسان و سریع
آمبو بگ طراحی سادهای دارد که حتی افرادی که تخصص پزشکی ندارند نیز میتوانند در شرایط اضطراری از آن استفاده کنند. کافی است ماسک را بر روی دهان و بینی بیمار قرار داده و کیسه را فشرده کنند تا تنفس مصنوعی آغاز شود.
- حمل و نقل آسان
به دلیل ابعاد جمع و جور و وزن کم، آمبو بگها به راحتی در کیتهای امدادی، آمبولانسها، بیمارستانها و حتی در جعبههای کمکهای اولیه قرار میگیرند و قابلیت جابجایی و استفاده در محیطهای مختلف را دارند.
- امکان کنترل فشار هوا
بیشتر آمبو بگها دارای سیستمهایی برای کنترل فشار هستند که به کاربر این امکان را میدهند که مقدار مناسب هوا را به ریههای بیمار وارد کنند. این ویژگی به ویژه در بیمارانی که دچار آسیب به ریه یا مشکلات تنفسی شدید هستند اهمیت دارد.
- آسانی در تنظیم حجم هوا
کیسه آمبو بگ معمولاً از مادهای انعطافپذیر ساخته شده که میتوان آن را بهصورت دستی فشرده کرد و حجم هوای مورد نیاز را به راحتی تنظیم کرد.
- وجود شیر یکطرفه
بسیاری از مدلهای آمبو بگ دارای شیر یکطرفه هستند که از برگشت هوا به کیسه جلوگیری میکند. این ویژگی باعث میشود هوا تنها به ریههای بیمار برسد و از برگشت و آلودگی جلوگیری شود.
- امکان اتصال به منابع اکسیژن
بعضی از مدلهای آمبو بگ قابلیت اتصال به لولههای اکسیژن دارند. این امر باعث میشود که در شرایط خاص، هوای فشرده به اکسیژن غنیشده تبدیل شود و بیمار مقدار اکسیژن بیشتری دریافت کند.
- قابلیت استفاده در شرایط مختلف
آمبو بگها قابلیت استفاده در محیطهای مختلف، از جمله بیمارستانها، آمبولانسها، اورژانسها و حتی در خانه یا خارج از بیمارستان را دارند. آنها به ویژه در حین جراحیهای عمومی یا حوادث و بلایای طبیعی که نیاز به پشتیبانی تنفسی دارند، مفید هستند.
- مناسب برای نوزادان تا بزرگسالان
آمبو بگها در اندازههای مختلف تولید میشوند، از مدلهای کوچک برای نوزادان تا مدلهای بزرگتر برای بزرگسالان. این تنوع اندازهای به کمکپرستاران و پزشکان این امکان را میدهد که برای هر بیمار با توجه به سن و نیاز تنفسی، مدل مناسب را انتخاب کنند.
- صرفهجویی در زمان
آمبو بگها به سرعت قابل استفاده هستند و در شرایط اورژانسی که زمان بسیار حیاتی است، میتوانند به تنفس بیمار کمک کنند تا از آسیبهای بیشتر جلوگیری شود.
- شستشو و ضدعفونی
بسیاری از آمبو بگها قابل شستشو و ضدعفونی هستند و میتوان آنها را برای استفادههای متعدد تمیز کرد. این ویژگی کمک میکند که آمبو بگ بهعنوان یک ابزار با قابلیت استفاده طولانی مدت باشد.
- امکان استفاده در صورت بیهوشی
یکی از مزایای بزرگ آمبو بگ این است که در صورت بیهوشی بیمار هم قابل استفاده است. در چنین شرایطی، از آمبو بگ برای تأمین هوا به ریهها بهطور موقت تا زمان انجام سایر اقدامات پزشکی استفاده میشود.
- کاربرد در شرایط ایست تنفسی
یکی از مهمترین کاربردهای آمبو بگ در ایست تنفسی است. در این حالت، میتوان به سرعت با فشار دادن کیسه، هوای تازه به ریههای بیمار رساند و او را از مرگ نجات داد.
- قابلیت استفاده در پرتو درمانی و جراحیهای سنگین
در جراحیها یا درمانهایی که بیمار تحت بیهوشی قرار دارد، آمبو بگ به عنوان یک وسیله کمک تنفسی برای تأمین اکسیژن استفاده میشود تا بیمار در حین بیهوشی دچار کمبود اکسیژن نشود.
- مقاوم در برابر آسیب و فشار
اکثر آمبو بگها از مواد مقاوم ساخته شدهاند که در برابر آسیب و فشار مقاوم هستند. این ویژگی برای استفاده در شرایط اورژانسی که ممکن است تجهیزات تحت فشار یا آسیب قرار گیرند، بسیار اهمیت دارد.
- کاهش خطر عفونت
برخی آمبو بگها دارای ویژگیهایی هستند که خطر عفونت و انتقال بیماریها را کاهش میدهند. برای مثال، استفاده از ماسکهای یکبار مصرف و سیستمهای یکطرفه میتواند به کاهش این خطر کمک کند.
جمعبندی:
آمبو بگ یک وسیله نجاتدهنده است که در شرایط اضطراری و برای کمک به تنفس بیماران در وضعیتهای مختلف، بسیار مؤثر است. این وسیله ویژگیهای فراوانی دارد که آن را به یک ابزار ضروری در دست امدادگران و پرستاران تبدیل میکند. قابلیت استفاده آسان، امکان کنترل حجم و فشار هوا، تنوع در اندازهها و حمل آسان از ویژگیهای برجسته آن است.